copyright 2000 door
Ad
Hereijgers
Legenda: ------------------------------------------------------------------------------- > wereldlijke geschiedenis/leiders (KUNST)PERIODES bouwwerken > kerkelijke geschiedenis/pausen beeldend kunstenaars kunstwerken 800 v.C.-----------------------------------------------------------------------V 8e eeuw 21-04-753 stichting hutten op Palatijn, graven op Forum KONINGSTIJD: Romulus etc. 700 ---------------------------------------------------------------------------V 7e eeuw [GRIEKSE KUNST:] 600 ---------------------------------------------------------------------------V 6e eeuw Etruskische koningen Forum in gebruik Circus Maximus > ARCHAÏSCH 509 REPUBLIEK 509 tempel op Capitool Capitolijnse wolvin 500 ---------------------------------------------------------------------------V 5e eeuw oorlogen met buren tempel van Saturnus > KLASSIEK tempel van Castor & Pollux Pheidias, Polykleitos 400 ---------------------------------------------------------------------------V 4e eeuw 387 Rome verwoest door Galliërs Serviaanse muur Praxitiles, Lysippos standenstrijd uitgevochten tempel van Concordia 343-282 Samnitische oorlogen 312 Via Appia 300 ---------------------------------------------------------------------------V 3e eeuw 272 Italië veroverd tempels Largo Argentina > HELLENISME 264-146 Punische oorlogen (Hannibal) 200 ---------------------------------------------------------------------------V 2e eeuw (Pompeiaanse) wandschilderkunst: 'eerste stijl' 215-146 Macedonische oorlogen 179 Basilica Aemilia 146 Griekenland veroverd import Griekse kunst en cultuur 100 ---------------------------------------------------------------------------V 1e eeuw burgeroorlogen: tempels Forum Boarium 'tweede stijl' Marius – Sulla 86-78 tabularium Pompeius – Caesar (+44) 55 theater van Pompeius M.Antonius – Octavianus 46 Forum Julium, Basilica Julia 27 KEIZERRIJK (PRINCIPAAT) Vitruvius (architect) onder Augustus 13 Ara Pacis, theater van Marcellus Middellandse Zee verroverd 2 Forum van Augustus etc. 'derde stijl' Chr. --------------------------------------------------------------------------V 1e eeuw 14-68 Julisch-Claudische keizers: Tiberius, Caligula, Claudius, Nero 64 brand in Rome 52 Aqua Claudia 64-68 Domus Aurea eerste christenen in Rome: marteldood van Petrus (eerste 'paus', +67) en Paulus (+61) in Rome 69-96 Flavische keizers: 75 Templum Pacis, 80 Colosseum Vespasianus, Titus, Domitianus 81 Titusboog, 92 paleis Palatijn 79 Vesuvius bedelft Pompeii e.o. 'vierde stijl' 100 ---------------------------------------------------------------------------V 2e eeuw adoptiefkeizers: 109 Thermen van Trajanus 98-117 Trajanus: grootste omvang Rijk 113 Forum met Zuil van Trajanus 117-38 Hadrianus 128 Pantheon, 118-34 Villa Hadriana Apollodorus 135 tempel van Venus & Roma, 140 Mausoleum 138-61 Antoninus Pius 141 tempel van Antoninus & Faustina 161-80 Marcus Aurelius ruiterstandbeeld marteldood St.Cecilia Forma Urbis Romae 200 ---------------------------------------------------------------------------V 3e eeuw 193-235 Severische keizers: o.a. Septimius Severus, Caracalla 203 Boog van Septimius Severus 216 Thermen van Caracalla 235-84 soldatenkeizers 274 Aureliaanse muur christenvervolgingen; marteldood St.Laurentius 284-305 Diocletianus (DOMINAAT) 305 Thermen van Diocletianus 300 ---------------------------------------------------------------------------V 4e eeuw marteldood St.Agnes, St.Sebastiaan 308-37 Constantijn de Grote 306 Basilica van Maxentius 313 Boog van Constantijn 313 Tolerantie-edict van Milaan: christendom erkend 314-35 Silvester I 324 Lateraanse basiliek 326 St.Pieter 330 Constantinopel hoofdstad van Rijk 337-63 Constantijnse keizers 364-92 Valentiniaanse keizers 386 St.Paulus b.d.m. 395 Theodosius: christendom staatsgodsdienst splitsing Oost-West 400 ---------------------------------------------------------------------------V 5e eeuw 410 Rome geplunderd door Goten (Alarik) 425 S.Sabina 432 S.Maria Maggiore 455 Rome geplunderd door Vandalen (Geiserik) Lateraans baptisterium 440-61 Leo I de Grote S.Stefano Rotondo 476 val van Westromeinse Rijk: MIDDELEEUWEN 476-93 Germaan Odoaker 500 ---------------------------------------------------------------------------V 6e eeuw 493-526 Theodorik koning van Italië Benedictus sticht Montecassino 536-550 Byzantijnen (Belisarius) en Goten (Totila) strijden om Italië 590-604 Gregorius I de Grote 590 pest 600 ---------------------------------------------------------------------------V 7e eeuw 568-751 Longobarden veroveren Italië op Byzantijnen 700 ---------------------------------------------------------------------------V 8e eeuw 756 Pepijnse schenking: KERKELIJKE STAAT S.Maria in Cosmedin 800 ---------------------------------------------------------------------------V 9e eeuw 800 keizerkroning van Karel de Grote in Rome door paus Leo III S.Cecilia 846 plundering van Rome door Saracenen S.Prassede 847-55 Leo IV 847 Borgobrand Vaticaanse muur 900 --------------------------------------------------------------------------V 10e eeuw 'IJzeren Eeuw' (Marozia en Alberik) vanaf. 962 keizers Otto I, II en III 1000 -------------------------------------------------------------------------V 11e eeuw 1054 Schisma Rome-Byzantium v.a.1059 pauskeuze door kardinalen Investituurstrijd: - 1077 Hendrik IV onderwerpt zich aan paus Gregorius VII (1037-85) in Canossa - 1085 Normandiërs (Robert Guiscard) plunderen Rome 1095 Urbanus II roept op tot Eerste Kruistocht 1100 -------------------------------------------------------------------------V 12e eeuw 1143 burgerlijke revolutie (Arnold van Brescia): commune 1155 keizerkroning Frederik I Barbarossa, versus paus Alexander III (1159-81) 1191 keizerkroning Hendrik VI cosmatenwerk 1200 -------------------------------------------------------------------------V 13e eeuw 1198-1216 Innocentius III Torre delle Milizie 1210/15 Franciscaanse en Dominicaanse orde gesticht 1220 keizerkroning Frederik II kruisgangen Lateraan en St.Paulus b.d.m. 1240-1302 Arnolfo di Cambio 1280 S.Maria sopra Minerva 1300 -------------------------------------------------------------V il Trecento 14e eeuw 1300 eerste Heilig Jaar 1250-1313 Cavallini 1267-1337 Giotto 1303 pauselijke universiteit Sapienza gesticht 1309 Clemens V naar Avignon : Babylonische ballingschap 1347 Cola di Rienzo 1348 pest 1341 Petrarca poeta laureatus 1377 Gregorius XI vestigt zich in Vaticaan 1378-1420 groot Westers schisma 1400 ---------------------------------------------------------V il Quattrocento 15e eeuw 1417-31 Martinus V RENAISSANCE 1401-28 Masaccio 1447-55 Nicolaas V 1387-1455 Fra Angelico 1458-64 Pius II (familienaam:) Picolomini 1452 laatste keizerkroning in Rome, van Frederik III 1455 Palazzo Venezia 1471-84 Sixtus IV della Rovere 1480-83 Sixtijnse kapel, zijwanden 1445-1510 Botticelli 1483 Palazzo della Cancelleria 1492-1503 Alexander VI Borgia 1454-1513 Pinturicchio 1500 ----------------------------------------------------------V il Cinquecento 16e eeuw 1503-1513 Julius II della Rovere 1506 Laocoön-groep gevonden 1444-1514 Bramante: Tempietto, Belvedèrehof, 1506 start nieuwe St. Pieter 1483-1520 Rafael: Stanze Vaticaan 1475-1564 Michelangelo: 1513-21 Leo X Medici (1517 Luther: Reformatie) - Pieta, Mozes 1522-23 Adrianus VI (Nederlander) - 1508-12 Sixtijnse kapel 1523-34 Clemens VII Medici - St.Pieter, koepel 1527 Sacco di Roma 1536 Karel V in Rome - 1536-41 Laatste Oordeel 1534-49 Paulus III Farnese Palazzo Farnese - va.1536 Capitool 1545-63 Concilie van Trente: CONTRAREFORMATIE 1540 Jezuïtenorde (Ignatius van Loyola) 1507-73 Vignola: 1568 il Gesù 1585-90 Sixtus V 1543-1607 Fontana stratenplan, obelisken 1539-1602 della Porta 1560-1609 Caracci 1569-1609 Caravaggio 1600 -------------------------------------------------------------V il Seicento 17e eeuw 1600 inquisitie stelt Giordano Bruno terecht BAROK 1605-21 Paulus V Borghese Villa Borghese 1556-1629 Maderna 1626 St.Pieter ingewijd 1623-44 Urbanus VIII Barberini 1599-1667 Borromini: 1598-1680 Bernini: 1644-55 Innocentius X Pamphili - St.Jan v.Lateranen - St.Pietersplein etc. Piazza Navona: - S.Agnese etc. - Vierstromenfontijn 1596-1669 da Cortona 1655 Christina van Zweden naar Rome 1685 S.Ignazio 1700 -------------------------------------------------------------------------V 18e eeuw 1725 Spaanse Trappen 1699-1781 Fuga 1762 Fontana di Trevi 'Grand Tour' Herculaneum (1709) en Pompeii (1748) ontdekt 1717-68 Winckelmann 1786/88 Goethe in Rome 1720-78 Piranesi 1788 eerste opgravingen Forum Romanum NEOCLASSICISME 1800 -------------------------------------------------------------------------V 19e eeuw 1798-1811 Rome onder Frankrijk van Napoleon 1757-1822 Canova 1800-23 Pius VII 1823 St.Paulus b.d.m. verbrand en herbouwd Risorgimento (Garibaldi, Mazzini, Cavour): 1848 Pius IX (1846-78) ontvlucht Rome 1861 Koninkrijk Italië onder Victor Emanuel 1969-70 Eerste Vaticaanse Concilie 1870 Rome hoofdstad van KONINKRIJK ITALIE; einde Kerkelijke staat 1885 Monument Victor Emanuel 1900 -------------------------------------------------------------------------V 20e eeuw 1922 Mars op Rome van Mussolini: fascisme 1932 Via dei Fori Imperiali 1929 Verdrag van Lateranen: Vaticaanstad Ostia opgegraven 1949 REPUBLIEK ITALIË 1938/60 EUR 1957 start Europese Gemeenschap in Rome 1950 Stazione Termini 1960 Olympische Spelen in Rome 1962-65 Tweede Vaticaanse Concilie 1978- Johannes Paulus II 1980-94 Sixtijnse kapel gerestaureerd 2000 -------------------------------------------------------------------------V 21e eeuw 2000 Heilig jaar)