Zoals je misschien weet zijn er Griekse tempels in verschillende stijlen, ook wel orden genoemd: Dorische orde, Ionische orde en Corinthische orde. Een van de kenmerken van Dorische tempels is, dat de tweede balklaag bovenop de zuilen bestaat uit elkaar afwisselende rechthoeken (triglyfen) en vierkanten (metopen). Deze metopen zijn soms allemaal, maar vaker voor een deel voorzien van beeldhouwwerk in reliëf: zie foto linksboven. Bij Ionische (en Corinthische) tempels zit op dezelfde plaats juist een doorlopende band: het fries, dat eveneens vaak voorzien werd van reliëfs: zie foto middenboven.

Bijzonder aan het Parthenon in Athene is, dat de buitenkant Dorisch is, met triglyfen en metopen (allemaal gedecoreerd!), maar dat er achter de zuilen, verder binnenin het gebouw, ook nog een gebeeldhouwd fries boven langs de muur loopt: zie plaatje rechtsboven en doorsnede hiernaast. Dit maakt het Parthenon tot de rijkst gedecoreerde tempel die we van de Grieken kennen.

In alle bouwstijlen kan de geveldriehoek (pediment of tympaan) onder het schuine dak voorzien zijn van beeldhouwwerk. Meestal gaat het dan niet om reliëfs, maar om volledig rondom uitgehouwen beelden, die als het ware in een etalage staan.

Je zou kunnen zeggen dat beeldhouwwerk aan een tempel vaak (nog) avontuurlijker oogt dan losse beelden. Hoe dat zit bij reliëfs op friezen en metopen, zullen we zien op de volgende pagina, als we stijlontwikkeling daarvan onder de loep nemen. De reden waarom pedimenten veel inventiviteit van de kunstenaar vragen, is dat de ruimte waarin de beelden moeten passen naar de zijkant toe steeds beperkter wordt. Dit nodigt uit tot variëren met houdingen, waardoor vaak een levendig beeld ontstaat.

Het voorbeeld hieronder is afkomstig van het Parthenon. De volledige beeldengroep vertelt het verhaal van de geboorte van de godin Athena, volgroeid en in volle wapenrusting, uit het hoofd van oppergod Zeus. Een flink aantal andere goden is getuige van deze wonderlijke gebeurtenis. Door een paar godinnen en een god ontspannen te laten zitten, wordt ook het lage gedeelte van de driehoek netjes opgevuld. De uiterste hoeken zijn benut om het tijdstip van het wonder aan te geven: links komen de hoofden op van de paarden die de kar van de zonnegod trekken, helemaal aan de andere kant verdwijnen de paarden van ondergaande maangodin juist uit beeld. De ontspannen houding van de goden en de kleding in natte stijl bevestigen dat het hier gaat om beeldhouwwerk uit de Hoogklassieke periode.